Een mensen-mens, GADVERDAMME

 

Ik ga mezelf niet afficheren als een misantroop, hoewel ik op gezette tijden wel last heb van mensen in het algemeen. Omdat dit niet chronisch is, maak ik me geen zorgen. Sterker, ik vind het soms een prettige, hoewel geen gemakkelijke, instelling. Het maakt je kritisch, hoewel dat doodvermoeiend kan zijn. Het zogenaamde mindfucken ligt altijd op de loer en dat is destructief.

In zo’n misantropische bui, kan ik een gloeiende hekel krijgen aan bepaalde termen. Ik krijg bijvoorbeeld acuut rode bultjes van de term ‘mensen-mens’, wat een godvergeten jeukterm is dat. Gadverdamme. Op dit moment ben ik niet misantropisch, kun je nagaan hoe ik over mensen-mensen denk op mindere dagen.

Wat is nu een mensen-mens? In een eerste opwelling zou ik denken dat is iemand die van mensen houdt? Maar doen we dat in wezen niet allemaal, uitgaande van de goedheid van mensen en het zijn van een sociaal wezen. Ziet u, ik ben geen geboren calvinist, zo misantropisch ben ik niet.

Of zou een mensen-mens iemand zijn die goed met andere mensen kan omgaan? Volgens mij kunnen de meeste mensen dat in meer of mindere mate. Je eigen socialisatieproces maakt dat je met de ene minder goed kan, dan met anderen. Zolang je dat van elkaar accepteert, is er niets aan de hand. Gelukkig zijn de mensen met ernstige psychische defecten of anderszins persoonlijkheidsgestoord, ver in de minderheid, tenminste dat denk ik nu, maar in een misantropische bui denk ik er beslist anders over.

Of kan een mensen-mens met iedereen opschieten, een soort kameleon die qua omgangsvormen zich constant aanpast en niet zich zelf is. Ik zou dat soort mensen ernstig wantrouwen, misschien wel misantropisch worden. Niets mooier dan een oorspronkelijk mens met zijn hebbelijkheden en zijn onhebbelijkheden.

Soms zijn het wat zweverige types die zichzelf tot mensen-mens bombarderen. Nu moet ik bekennen dat ik deze mensen niet serieus neem, maar ze zijn in het algemeen totaal ongevaarlijk, vaak zelfs charmant in hun naïviteit. Het wordt anders als managers of directeuren, politici of bestuurders zich mensen-mens gaan noemen. Dan moet je gaan oppassen. Je ziet ze zo staan voor een groep werknemers op de dag dat ze zichzelf moeten introduceren. Handenwrijvend noemen ze hun naam, ratelen hun hele CV op alsof ze niet doorhebben dat niemand daar in geïnteresseerd is. Bovenal gaan ze uit van een goede samenwerking. Breed gesticulerend, zoals ze hebben opgepakt tijdens de peperdure seminars human resource, zetten ze hun woorden kracht bij, zoiets als Mark Rutte nog iedere keer doet en daarbij steeds ongeloofwaardiger wordt. “Dat zal toch wel lukken, dat samenwerken?” roept de man of vrouw naar het gehoor. ‘Ik ben immers een echte mensen-mens.’ Een teiltje moet worden aangesleept, maar tot echte vomeren ga ik over als de toevoeging komt, ‘A peoplesmanager.’ Het zweet breekt me van alle kanten uit bij die kretologie: ‘Een mensen-mens, a peoplemanager, gadverdamme, je bent niet goed wijs.’

Als je van mensen houd, dan moet je dat je dat zeker niet uitroepen, want daarmee geef je je gebrek aan mensenkennis al bloot. En als je met iedereen kunt omgaan, of te vriend wilt houden, dan ben je bij voorbaat al een slecht manager. Maar het gevaar dreigt dat een mensen-mens-manager zich vooral gaat ontpoppen tot een onbetrouwbare kameleon. Zo één die helemaal niet van mensen houdt, volstrekt onbetrouwbaar is en vooral van zichzelf houdt, of dat zelfs niet eens. Mensen-mensen, driewerf gadverdamme, ik word er subiet misantropisch van.

Dienstreizen van een thuisblijver / Maarten ’t Hart

En dan zit daar Maarten ’t Hart bij Pauw&Witteman, voor mij een reden om vooral wel te kijken. Want na lezing van het boek ‘Het woeden der gehele wereld’ dreig ik zomaar een ’t Hart fan te worden. Maarten ’t Hart is aangeschoven, maar maakt vooral duidelijk dat hij er eigenlijk niet wil zijn, maar dat het de uitgeversverplichtingen zijn die hem nopen om rond middernacht nog van huis en haard weg te zijn. Enige misantropie is hem niet vreemd. Hij moet zijn nieuwe boek ‘Dienstreizen van een thuisblijver’ promoten.

Maarten ‘ t Hart

Dienstreizen van een thuisblijver

Uitgeverij Arbeiderspers

2011

 In het gesprek gaat het vooral over observaties van ’t Hart ten aanzien van een aantal Nederlandse schrijvers. Ik krijg de indruk dat hij een soort Story of Privé heeft gemaakt van een hoog literair gehalte en alle saillante details over de literaire ‘fine fleur’ heeft uitgepoept. ‘Dat boek moet ik hebben.’ En toch kom je dan bedrogen uit als consument, want slechts een verhaal gaat echt over een dienstreis naar Göteborg om aldaar het Nederlandse boek te promoten. Inmiddels weet ik hoe ’t Hart denkt over Conny Palmen en hunkerde om van zijn passie voor de Tjechische componist Smetana te delen, tevergeefs blijkt uit lezing van het vermakelijke relaas.

Maar goed, wat heet bedrogen, als naast de dienstreis naar Zweden nog 17 uiterst vermakelijke dienstreizen en andere verhalen geschreven zijn. De lezer wordt meegevoerd naar uiteraard Maassluis en Warmond, maar ook naar Duitsland, Hongarije en Engeland. Grappig zijn ook de perikelen rondom het niet tot standkomen van een biografie over Simon Vestdijk door Maarten ’t Hart zelf. Het vermakelijkst vond ik de beschrijving van zijn verblijf in het ziekenhuis na een noodlottig ongeluk. Verder geeft de schrijver een tipje van de sluier over zijn bemoeienis rondom de zaak Lucia de B., inmiddels weer Lucia de Berk. Kortom, Maarten ’t Hart heeft zich goed verkocht bij Pauw & Witteman, maar levert kwaliteit.

Al schrijvende vraag ik me zo af wat mij nu zo trekt in inmiddels het tweede boek van de schrijver in korte tijd. Ik heb geen uitgesproken passie voor klassieke muziek. Ik ben zelf een uitgesproken gammastudent, al was ik erg trots om mijn 8 voor biologie op het VWO. Ik mag graag een potje voetbal kijken en ik heb helemaal niets met de Partij voor de Dieren. Allemaal zaken waarmee ik me moeilijk kan identificeren ten opzichte van Maarten ’t Hart. En toch lezen zijn verhalen al een trein, een dienstreizentrein welteverstaan.

Wat is het dan wat mij trekt? Ik denk zijn humor en zelfspot, zijn prachtige observaties en brede belangstelling. Ik ben na lezing van dit boek overtuigd dat ik meer boeken van hem wil lezen en die status heeft Maarten ’t Hart voor mij gemeen met Simon Carmiggelt en Philippe Claudel. Hij hoeft trouwens niet bang te zijn dat ik als idolate fan in Warmond zal rondlopen om hem te stalken. Ik zal hem zijn rust gunnen, zodat hij nog vele boeken kan schrijven.

Trouwens hij refereerde in het laatste verhaal, waarbij hij de Duitse fotograaf Tobias Todt ontvangt, aan ‘misschien wel de beste roman uit de Nederlands letterkunde, Tobias en de Dood.’ Mogelijk moet ik me schamen, maar ik heb nooit van het verhaal gehoord, terwijl mijn zoon nog wel zo heet. Bij de naam Oudshoorn gaat vaag een lampje branden, maar ook niet meer dan dat. Dus daar moeten we maar naar op zoek gaan. Hiervoor dank aan de schrijver.

Maarten ’t Hart, als het al een misantroop is, dan wel van het aimabele soort. Ik vind alleen de foto op de omslag al prachtig. Het doet me denken aan beelden uit de Griekse oudheid, al waren dat volgens mij vooral jongelingen en geen mannen met een markante kop.

Mijn beoordeling voor dit boek op een schaal van 1 tot 10: 8

==================================================================

EERDER GELEZEN EN BEOORDEELD

Boeken lezen, voor mij vooral een prettig tijdverdrijf. Soms wordt ik in het boek gezogen, soms koester ik de taal en is het lezen soms ‘slechts’ tijdspassering of heeft een goede marketing me in de greep. Maar ik vind er altijd wel iets van of het nu literair is of niet. Geheel losgekoppeld van de eisen van de middelbare school beoordeel ik mijn leesvoer. In de volle overtuiging dat mijn eigen socialisatieproces hier aan ten grondslag ligt en vooral ook mijn eigen beperkingen hiermee in de etalage komt te liggen. Het mag de pret niet drukken om cijfers uit te delen.

Mijn kleine Waanzin / Jan Brokken                                                                            7+

Winter in Madrid / C.J. Sansom                                                                                   8-

Harry Potter en de relieken v.d. dood /J.K. Rowling                                           7,5

De nazi en de kapper/ Edgar Hilsenrath                                                                    8-

Afrika / Jan Brokken                                                                                                         7,5

Pauperparadijs / Susanna Jansen                                                                              7,5

De Schaduw van de wind / Carlos Ruiz Zafón                                                          8+

De overgave / Arthur Japin (Na 200 pag. opgegeven)                                          5-

Erasmus en het poldermodel / Herman Pley                                                           7

Het woeden der gehele wereld / Maarten ’t Hart                                                   8-

Het verslag van Brodeck / Philippe Claudel                                                          8,5

De hand van mijn moeder / Nafisa Haji                                                                     7+

Knielen op een bed violen/ Jan Siebelink (na 250 pag. opgegeven)               5

Kleine landjes -berichten uit de Kaukasus / J.B. Cortius                                    7

Caesarion / Tommy Wieringa                                                                                        8

Harlekino / Tessa de Loo                                                                                                 7,5

Grijze Zielen / Philippe Claudel                                                                                    8

Het Rozeneiland / Sanne Terlouw                                                                                7

Brug der Zuchten / Richard Russo                                                                                8-

Het diner / Herman Koch                                                                                                 7

IJskastmoeder / Janneke van Bockel                                                                         7,5

God is Gek / Kluun                                                                                                               5

Duel / Joost Zwagerman                                                                                                   6,5

De hand van Fatima / Ildefonso Falcones                                                                 8-

Het zwijgen van Maria Zachea / Judith Koelemeijer                                             7,5

God’s Gym / Leon de Winter                                                                                            7+

Zoete Mond / Thomas Rosenboom                                                                                 7,5

Eenzaamheid van de priemgetallen / Paolo Giordano                                          8-

 De verborgen geschiedenis van Courtillon / Charles Lewinsky                         8

River van Vergetelheid / Philippe Claudel                                                                 8+

Het spel van de engel                                                                                                           7,5

Quadriga / F. Springer                                                                                                          7-

Sonny Boy / Annejet van der Zijl                                                                                       7,5