Bij het affiche Maarten van Rossem* bespreekt de toestand in de wereld, denk ik niet meteen aan mondiale roze vergezichten. Zijn imago als veel belezen en hooggeleerd historicus in combinatie met spottend humoristisch gebrom is wel een aanbeveling om zijn lezing bij te wonen. Recent is hij vaak op televisie als onvolprezen voorzitter bij de ‘Slimste Mens’. In dit programma heeft hij al menigmaal weersproken dat hij een aartspessimist is. Ik herinner me zijn woorden dat hij eigenlijk best een positieve inborst heeft. En omdat Maarten van Rossum waarschijnlijk weinig van doen heeft met mediatraining komt dat positieve klaarblijkelijk voor de goegemeente niet aan de oppervlak. Aan het einde van de avond moet ik toegeven, Maarten van Rossem is zeker geen pessimist, in ieder geval een relativist met een licht optimistisch randje.

MAARTEN VAN ROSSEM & HOPE XXL IN DUIVEN

De kaartjes voor de avond waren al binnen voordat de gebeurtenissen rondom Charlie Hebdo zich voltrokken. En als Van Rossem dan toch spreekt over de toestand in de wereld komt zoiets uiteraard aan de orde. Hoe schril is het contrast tussen de gebeurtenissen in Parijs en de daarop volgende zwartmakerij tussen allerlei fundamentalistische groeperingen en domkoppen op internet en de idealistisch inslag van de organisatie van deze avond Hope XXL. Hope XXL is een Liemers initiatief dat streeft naar een vreedzame samenleving in de hele wereld met als slogan ACT LOCAL, THINK GLOBAL. Met het startpunt in de Liemers (o.a. Duiven, Zevenaar) proberen jongeren over de hele wereld te komen tot een lijst met aanbevelingen (Liemers List) en willen die gaan aanbieden in de vergadering van de VN. Een niet geringe ambitie die in 2009 al is begonnen en na 6 jaar moet in mei 2015 de Liemers List, verkregen door contacten met jongeren over de hele wereld, worden aangeboden aan de VN. En als Maarten van Rossem een van de vele leden van de Raad van Aanbeveling is voor HopeXXL is dat een niet gering ontlastend bewijs voor zijn vermeende pessimistische aard.

Zelf ben ik met tijden wel wat doemdenkerig of heb in ieder geval last van Weltschmerzen en de afgelopen dagen heb ik me kunnen laven met gruwelijke beelden en nieuws over de gebeurtenissen in Parijs en de rest van Europa. En als je dan het nieuws of de sociale media induikt, kan je er ook niet omheen. We zijn in oorlog wordt er geroepen door sommige politici. Iedere quote en beweging van politici en andere hoogwaardigheidsbekleders wordt vervolgens door de media uitvergroot en iedere ook maar net geletterde kan zijn of haar mening op de sociale media kwijt. Veel haatzaaierij en eendimensionaal denken is het gevolg, de redelijkheid bij het gewone publiek, waaronder ikzelf, dreigt te verdwijnen naarmate het nieuws intensiever, maar daardoor niet altijd objectiever wordt.

MEDIA EN VEILIGHEIDSGEVOEL

,,Terrorisme is de macht van de machtelozen,” is een quote van Maarten van Rossem op de onvermijdelijk vraag een reactie te geven op de actuele gebeurtenissen in Parijs. Het gevaar is vooral de reactie van de overheid en het roeptoeteren in de media. De overheid moet zich indekken bij dit soort situaties en de media moet vooral nieuws maken om klanten te binden. Dit zijn twee belangrijke ingrediënten om de angst in de maatschappij aan te wakkeren. Objectief zijn er helemaal geen redenen om aan te nemen dat de gemiddelde burger gevaar loopt. Vooral de dreigende taal van minister Opstelten hekelt Van Rossem. De minister zegt dat Nederland op alles voorbereid moet zijn, maar tegelijkertijd wordt een reëel gevaar voor doden, gewonden en vernieling afgedaan met Het moet wel een feestje blijven. Van Rossem doelt daarbij op de vele vingers, ogen en andere lichaamsdelen die door vuurwerk gemist moeten worden. Opstelten geeft daarmee aan helemaal niet voor veiligheid te zijn. Van Rossem denkt dat Nederland steeds veiliger wordt in vergelijking met veertig jaar terug. Het aantal verkeersdoden is nu nog maar 600 (!) op jaarbasis. Hij vergelijkt dat met de cijfers van begin jaren zeventig (ruim 3000). Het gevaar om in verkeer om te komen is vele malen groter dan slachtoffer te worden van een terroristische aanslag, maar de angst bij de bevolking, mede gecreëerd door overheid en media is oneindig groot. Zelf zie ik cijfers langskomen via twitter van de Europese politie (Europol) over het aandeel van fundamentalistische terroristische daden door moslims in verhouding met ander terroristisch geweld. De schellen vielen van mijn ogen.
Bij het schrijven van deze zin (zaterdagmiddag 10 januari) kijk ik op twitter en de ach en wee’s van afgelopen dagen over het gevaar van de moslims en de steunbetuigingen aan Charlie Hebdo zijn tanende. Het korte rokje van Eva Jinek en de uitslag van de oefenwedstrijd van Ajax in Qatar (!) is belangrijker. En misschien is dat ook maar goed, maar het relativeert wel. Bij de manifestatie in Parijs zal door de media-aandacht alle voor- en tegenstander van de moslims weer vol op het orgel gaan. Wie heeft het dan nog puur over de persvrijheid?

Bron: Europol

(interessant zijn ook de statistieken van Eurostat met pdf-bestanden per jaar)

HET GESCHREVEN WOORD IN ALLE VRIJHEID

Wie kende Charlie Hebdo voor afgelopen week? We zijn nu allemaal Charlie en terecht, want wie aan het vrije woord komt, heeft het in de westerse samenleving niet begrepen. Wie hiermee op de manier van de geradicaliseerde moslims een eind wil maken door te moorden, maakt het leven van vele mensen wel heel zuur. Op de eerste plaats natuurlijk de directe slachtoffers en hun familie, maar ook zij die willen leven met ‘Liberté, Egalité en Fraternité. Ik ben er ook zo één. De slogan van de Franse Revolutie geldt wat mij betreft voor alle ingezeten. Ik ben derhalve hartgrondig eens met burgemeester Abutaleb van Rotterdam als je deze waarden niet kunt of wilt nastreven, dan rot je maar op. Ik kan er met mijn hoofd niet bij dat je zoiets als satire, smakeloos of stijlvol, als een reden ziet om de barbarij nieuw leven in te blazen. Ik vind het sowieso onverstandig om aanhanger te zijn van een boek en daarbij je eigen denkvermogen uit te schakelen. Of dit nu de Koran, de Bijbel, Das Kapitaal of welk andere levensleidraad is. Als je moet moorden dan deugd dat boek (op delen) misschien niet, maar vooral die moordenaars deugen niet. Het gekke is echter dat allerlei anti-moslims op een bijna fundamentalistische wijze ook de Koran schijnen te doorgronden en denken te weten dat iedere moslim in wezen een moordmachine is. Heel curieus is dat. In naam van een religie moorden of uitsluiten is onaanvaardbaar, of dit nu de islam is of in het (recente) verleden het christendom, het is abject.
Wij zijn dus allemaal Charlie? Hoe lang is het geleden dat de Nederlandse overheid Gregorius Nekschot heeft opgepakt, juist omdat hij aan de (misschien wel) rafelranden van de persvrijheid knabbelde? Met dit vergelijk kwam Van Rossem. Gelukkig hebben wij genoeg Checks & Balances om niet tot vrijheidbenemende maatregelen te komen. Dat is waar een ieder toch voor strijdt, zondag 11 januari 2015? Als dat de intentie is, dan ondersteun ik het van harte. Als het misbruikt wordt voor verdere polarisatie, dan pas ik. Ik onderschat zeker niet de gevaren van toenemende spanningen tussen bevolkingsgroepen. De kans dat daarbij meer doden vallen door moslimextremisme is reëel aanwezig, de kans dat dit erger wordt als de angst regeert is 100% zeker. Ik wil derhalve een van de uitgangspunten van Hope XXL nogmaals herhalen: ,,dat de mens vatbaar is voor redelijkheid. Redelijkheid delft vaak het onderspit omdat men in deelbelangen denkt en het geheel niet in acht neemt.”

NASCHRIFT

De bijeenkomst van HopeXXL en de gebeurtenissen in Parijs en Europa kwamen toevallig bij elkaar in dit blog. De intenties van de jongeren en de Liemers List vormen mogelijk een contrast met met het gevaar op polarisatie in de (Europese) samenleving. Alleen het feit dat Marine Le Pen geen uitnodiging krijgt om mee te demonstreren is al een veeg teken. Over Liberté, Egalité en Fraternité gesproken. Zijn er niet op afzienbare tijd verkiezingen in Frankrijk en streeft Hollande deelbelangen na die een mogelijke glorieuze aanwezigheid van Le Pen ongewenst maken? ACT LOCAL, THINK GLOBAL, al bloggend achter mijn computer zie ik het allemaal maar aan. Ik vind het optimisme van Hope XXL toch een stuk ontspannender dan het bekvechten op de sociale media. Bij het afronden van dit stuk is de twittergemeenschap vooral bezig met minder ernstige zaken. Wederom misschien een goed teken.

 

 

* Daar waar ik Maarten van Rossem nadrukkelijk aanhaal in de tekst is afkomstig van hem, de rest is hooguit op basis van zijn bevindingen, maar vooral mijn eigen mening.