Ooit was ik in Rio de Janeiro, City of God. 16 lentes jong en nog vrij onbedorven, maar ook niet geheel naïef. Ik wist dat er armoede was en dat daarmee niet altijd de beste eigenschappen van de mens naar boven komen. Bij rijkdom trouwens ook niet. Ik wist niet echt duidelijk dat Rio één van de wereldsteden was met de slechtste reputatie op dit gebied. Misschien was dat toen minder omdat Brazilië nog een dictatuur was. Inmiddels is Brazilië een democratie, economisch booming en het wereldkampioenschap komt in 2014 en Rio de Janeiro is tevens gaststad voor de Olympische Spelen van 2016.
Werk aan de winkel dus voor de autoriteiten, wetende dat de autoriteiten, lees politie, een onderdeel van het probleem zijn in de favelha’s in Rio. De politie is bestrijder, leverancier, dader en doorgeefluik van de misdaad, zo leert ons het nieuws. Af en toe sijpelt dat hier door en soms krijgen we een documentaire met de achtergronden. Ik heb zo maar de indruk dat het aantal journalistieke reportages zal toenemen naarmate de grote evenementen dichterbij komen. Ik weet niet of de film gemaakt is als anti-reclame (2002), maar de organisatie en de autoriteiten zullen er in ieder geval niet blij mee zijn.
Cidade de Deus is een knalharde film over misdaad in de sloppenwijken van de stad waarbij de zeggenschap over drugs, wapens en vrouwen de drijfveren zijn om te strijden (voor het dagelijks bestaan). Het potentieel van boeven en boefjes is oneindig zolang de armoede oneindig is. In de film worden een aantal jonge jongens gevolgd in een aantal leeftijdsstadia van hun jonge leven. De hoofdpersoon heeft echter andere ambities dan de criminaliteit en wil fotograaf worden. Uiteindelijk lukt hem dat als hij bende-oorlogen van binnenuit kan vastleggen. Als kijker word je tot dat moment wel getrakteerd op een behoorlijke portie geweld waarvan ik maar moet aannemen dat het een realistisch kijk geeft op de werkelijkheid. Het is voor een gewoon Nederlands burgermannetje amper te bevatten, het lijkt eerder de Stad van God los, maar die titel bestaat inmiddels al.
Het gewelddadige karakter van de film is volgens mij niet overdreven, maar het is niet mijn genre. Hoewel het verhaal van de fotograferende sloppenwijkjongen op waarheid gebaseerd is, lijkt het toch heel vaag de rode lijn te zijn in de film. De ontwikkelingen en verharding van de misdaad staat nadrukkelijk centraal. De film begint ‘relatief’ onschuldig in een kleine stad in de jaren ’60. Armoede dreef velen naar de stad op zoek naar nieuwe kansen. Met de disco en de 80-ties komt de film tot een gewelddadige climax.
Ondanks het geweld en de armoede lukt het de filmmakers, misschien door de muziek en de toeristische plaatjes, Rio toch nog steeds een sexy karakter mee te geven. Rio stinks, but it swings.
De film, mogelijk als anti-reclame voor de verkiezing van de grote evenementen in 2014 en 2016 is gelukt, maar niet geslaagd. De evenementen komen. Zonder geweld zou de anti-propaganda nergens op slaan, maar het is niet mijn genre. Ik sta bij de beoordeling dus eigenlijk dubbel, intrigerend, maar toch……
Ik houd het op een 7.
Eerdere blikken op film:
sprakeloos verhalen 