Begrip, van de dag (111) Circonflexe

20160205_164936

 

CIRCONFLEXE

 

Ik reed het weekend in, gehaast, want de auto moest op tijd worden afgeleverd voor bezigheden buitenshuis van mijn wederhelft. Een nieuwsitem ontspon zich over de enorme discussie in Frankrijk over de afschaffing van de circonflexe, dus voor de ongeschoolden ‘dat dakje’ tijdens de Franse les. Frankrijk loopt te hoop en op Twitter is een heuse hashtagrage gaande met #jesuiscirconflexe. De Fransen schijnen nogal vergroeid te zijn met hun circonflexe. Ik wat minder, het heeft me menig hoofdbreken gekost tijdens de Franse toetsen. Ik ben dan ook geen Fransoos, hoewel kijkend naar mijn stuur heb ik ook heimelijke voorkeuren, zeker als ze met zijn tweeën zijn.

Dispuut om taal kennen we in Nederland ook. De Nederlandse Taalunie weet om de zoveel jaar in haar onmetelijke wijsheid de taal weer aan te passen zodat niemand het nog begrijpt. Iedereen doet maar wat. Een antropoloog kan aan de wijze van spelling aflezen bij welke generatie iemand hoort. Want voor iedereen komt er een moment dat het klaar is met de spellingsnieuwlichterij en blijft dan stug vasthouden aan de manier zoals het geleerd is. De echte ouderen onder ons blijven electriciteit schrijven en October. De babyboomers zullen aksie en buro bezigen en de generaties erna doen maar wat. Ik hoor daar ook bij, ik vaar blind op de spellingscontrole, accepteer dat ik fouten maak en wordt daar soms venijnig op gewezen.

Ik vind al die taalnieuwlichterij maar apekool of is het nu apenkool. Ik merk het straks wel als er een rood kringeltje onder komt te staan en neem zo nodig maatregelen. Verbindingsstreepjes of niet, wel of geen verbindings ‘s’ of ‘n’. Ik geloof het wel. Toch erger ik me wel aan de vervaging van hun en hen, mijn generatiedingetje misschien. Terugkomend op Frankrijk, ook daar wordt de soep ook niet zo heet gegeten. De taalverandering is al van 1990 en volgend jaar zullen de schoolboeken pas worden aangepast. Het zal nog generaties duren voordat de nieuwe spelling gemeengoed is geworden. Dus als maîtresse standaard als maitresse wordt geschreven, weet ik dat mijn tijd is gekomen, want dan zijn we veertig jaar verder.

 

NB. Tijdens het googelen naar ‘circonflexe’ kwam ik een gedichtje van Annie M.G. Tegen over de heks van Circonflex, volgens mij zonder e op het einde. Ik kende het niet. Heel vermakelijk!

Begrip, van de dag (14) Zwakke ruggengraat

 

ZWAKKE RUGGENGRAAD

Bij deze ga ik mijn eigen ruggengraat en de mate van sterkte niet ter discussie stellen, tenminste niet met betrekking tot het mentale gedeelte. Mijn fysieke gesteldheid is in ieder geval niet atletisch te noemen en het disfunctioneren van mijn rug is daar mede schuldig aan. Maar ik zat zo eens te peinzen wat nu eigenlijk de spreekwoordelijke ruggengraat van onze samenleving is? Ik zou het niet durven zeggen.

Is dat de Nederlandse Taalunie die vanuit stoffige kamertjes ons dwingt ruggengraat te schrijven in plaats van het veel natuurlijke ruggegraat? Is dat het gezin zoals bepleit wordt in bevindelijke kringen of juist de economie als we haar maar ongehinderd haar gang laten gaan.  Misschien wel Wilders die weet wat de Nederlander wil en bovendien een uitstekende topografische kennis heeft van zijn en/of ons vaderland? Onze Oranje jongens zijn het in ieder geval niet. Mogelijk is het wel ons grote spreekwoordelijke absorptievermogen om vreemdelingen gastvrij te ontvangen. Of Koning Willem Alexander en wat te denken van Rutte. Ik weet het niet.

En het is best belangrijk om het te weten. Als je een oordeel wilt vellen over de staat van onze staat, moet je duidelijk voor ogen hebben wat er goed gaat en waar onze maatschappelijke ruggengraat zit. Waar zijn we plooi- en rekbaar en waar zit onze zwakte. En als we de diagnose kennen, moeten we ruggengraat tonen ons maatschappelijk gedrag te veranderen. Als we dit allemaal weten, kunnen we een zondebok aanwijzen. (Tenminste bij mijn weten is het nog steeds zondebok en geen zondenbok, toch?) Of zijn al die vragen volstrekt overbodig en gaat het sociaal, cultureel, politiek en sociaal allemaal heel lekker in Nederland? In dat geval zal ik mijn rug rechten en accepteren dat het goed gaat.