Begrip, van de dag (179) Mondiale realitysoap

 

MONDIALE REALITYSOAP

Hoe lang is het geleden dat miljoenen Nederlanders keken naar de ontknoping van Big Brother? Kijken naar slow-tv waarbij uiterst traag het dagelijkse leven van een aantal relatief onschuldige exhibitionisten op een presenteerblaadje werden aangeleverd. Knuffelend won Ruud het net niet van Bart. We mochten met zijn allen meestemmen. We spraken er schande van. Iedereen keek. Later kwam de Bus en tegenwoordig is er al een jaren durend programma waarvan ik de naam niet eens weet. Tussen Big Brother 1 en nu, herinner ik me de verheven scenes met ene ‘Terror Jaap’. Maar het verzadigingspunt is nog niet bereikt.

Reality-tv kent zijn weerga niet. Slechte gebitten, familieruzies, lelijke lichamen, geënsceneerde huwelijken per computer, maagdelijke nerds die moeten krikken op beauty’s, ja zelfs ‘Boer zoekt Vrouw’ hoort wat mij betreft bij deze nog lang niet uitputtende reeks. We willen gluren, we willen net als in de middeleeuwen onze medemens op de mestkar door de stad zien gaan. En last but not least, we willen invloed uitoefenen wie de leukste, de lelijkste of de winnaar is. En natuurlijk spelen de televisiemakers daarin een rol. We krijgen te zien wat de regisseurs willen, alles voor de kijkcijfers. Als iemand niet de X-factor mag hebben, dan laten we toch beelden zien die het imago schaden en massaal stemmen we op een opponent. Name en Shame, exhibitionisme en andere genanteriën worden aan de lopende band geleverd, ook door de zogenaamde serieuze tv.

Ieder zijn meug, maar in de VS gaat het nog verder. Met Trump en Clinton krijgt deze ontwikkeling een nieuwe dimensie. Consumenten die in toenemende mate zijn opgevoed met reality-tv, zien de maatschappij steeds vaker als een spelletje. Politiek als amusement, zonder in de gaten te hebben welke invloed het stemgedrag uiteindelijk heeft. Donald Trump die de wereld gaat leiden als een soort ‘Terror Jaap”. Onwaardig amusement voor tv misschien, maar als hij straks verreikende beslissingen moet nemen, hoe vinden we dat? Hillary Clinton de vleesgeworden vertegenwoordiger van een kliek presidenten die, Republikein of Democraat, stiekem een soort van vrijmetselaarsgroep vormen. Ze mag het glazen plafond willen beslechten, ze heeft ook de grootste trol & treiter campagne op internet. Het wordt wel heel eng als we onze grote beslissingen moeten laten afhangen van het misvormde electoraat, bij wie reality en fictie door elkaar loopt. Als ranzigheid de maatstaf is, dan haak ik ook politiek af, net als bij de reality soaps.

TOPTWEET De mestkar in cyberspace

Het was een reflex, een druk op de knop en de bewuste tweet was geretweet. Een foto van Google Pics Earth zorgde voor een automatisme om het onrecht en het ecologische vandalisme verder wereldkundig te maken. Een rijke Amerikaanse familie schoot een olifant terwijl het aan het eten was, leert het onderschrift. Vijf in safarikleuren geklede mensen poseren tevreden bij de gedode olifant. De tweet roept op om de vijf beesten en de olifant beroemd te maken. Dat heb ik dus gedaan. Ik was niet alleen, want voor mij waren er al meer dan 4000 retweters en nog geen twaalf uur later waren dat er al over de 11.000. Dat betekent meer dan 11.000 soortgelijke reflexen van mensen over de hele wereld. En het veelvoud van lezers maakt de familie en de dode olifant beroemd op een manier die ze nooit hadden kunnen bevroeden. En ik, ik deel mee in de walging van de plezierjacht op een beschermde diersoort. Willoos geofferd voor een primitieve behoefte van oneindige decadentie en egoïsme van the Rich.

Altijd was ik bewust van het belang van evenwicht tussen mens en natuur, het nut van ecologische systemen en de gevaren die het kan opleveren als dat evenwicht verstoord wordt. Het ontbreken of veranderen van een enkele kleine schakel in de biotoop kan oneindige gevolgen hebben die moeizaam of niet hersteld kunnen worden. We weten het inmiddels (bijna) allemaal, want steeds meer organisaties maken ons bewust van de verwoestende werking van het menselijk handelen op het behoud van de Aarde, onze Aarde. Ik ben er niet ongevoelig voor al durf ik mijn ecologische voetprint niet altijd onder ogen te zien. Bovendien zijn er grenzen voor mij, want fundamentalisten zoals de Partij voor de Dieren doet mij walgen. Electoraal staan zij voor mij gelijk met de PVV en SGP in het Nederlandse politieke bestel, een soort politieke onaanraakbaren. O ja, het misbruik maken van valse diersentimenten van ene Dion Gaus door de lancering van een alarmnummer voor dieren is wel een hele decadente vervreemding van de werkelijkheid. Leg dat maar eens uit, de cavia-politie aan mensen in Syrië, Zuid-Soedan of noem maar eens een actuele brandhaard op. Maar dit terzijde, terug naar de tweet.

Het is verboden om op olifanten te jagen en niet zonder reden. Heel veel is nog niet verboden, bijvoorbeeld olieboringen in het Noordpoolgebied, dus actie van Greenpeace is wat mij betreft moreel niet verwerpelijk. Al gebied de eerlijkheid mij te zeggen dat ik niet het lef heb om op deze wijze actie te voeren, dus vol bewondering en verwondering heb ik hun vervolging in Rusland gevolgd. Ik ben blij voor ze dat de Olympische Spelen eraan komen waardoor Poetin in zijn wijsheid heeft besloten amnestie te verlenen. Wat ik dus wel durf is het retweeten van een simpel berichtje. Toch schuurt er iets bij me. Twitter is op deze manier wel een soort openbare schandpaal waar ik mijn steentje aan bijdraag. Alsof de vijf ‘beesten’ op een mestkar van een middeleeuws plein worden gereden. En zonder ook maar even na te denken, joel ik mee en in een ongezien ogenblik gooi ik ook nog met modder, volledig overtuigd van mijn morele gelijk.

Ik laat de foto zien aan mijn zoon van vijftien en die zegt wat ik denk. ‘Hoe weet je dat ze die olifant hebben geschoten?’ Samen bekijken we de foto en ik opper:’Maar als ze het niet gedaan hebben, gaan ze toch niet zo bij de dode olifant poseren?’ Mijn zoon geeft me gelijk en gemakshalve denk ik maar niet na over de mogelijkheid van fotoshop. Geheel gerust en content over mijn verzetsdaad ga ik over tot de orde van de dag met de wetenschap dat veroordeelden en beulen sinds de middeleeuwen eigenlijk niet veel verder zijn gekomen in de beschaving.