Normaal toekomstkabaal

20200508_210835

Werkcolumn d.d. 14 mei 2020 bij de tamtam van reclassering het Leger des Heils

En dan ben je ineens columnist bij de tamtam. Het is augustus 2019. Je zit boordevol ideeën over wat gezegd moet worden, welke misstanden besproken en waar een kwinkslag thuishoort. Wat loopt er niet goed in de organisatie, welke beleidsgebieden kunnen, of sterker, moeten gehekeld worden en waar kan een stukje lichtvoetigheid dienen om een glimlach of een denkmoment te creëren? In gedachten had ik al een stukje over de schuldenindustrie en de dakloosheid in Nederland. Twee onderwerpen waarbij het niet normaal is hoe dat in Nederland geregeld is, of was?

Maar toen kwam de corona. Het is columnistonwaardig om corona te vermijden in je stukjes, je moet je richten op de actualiteit van de dag. De wereld is veranderd, in onze gedachten, in onze alledaagse werkelijkheid en misschien wel het meest in onze toekomstverwachtingen. We moeten naar het nieuwe normaal van anderhalve meter in de maatschappij. Het nieuwe normaal! Het nieuwe normaal suggereert dat er ook sprake is van het oude normaal. En ja, er is een oude toestand van voor de corona, laten we 1 maart als scheidslijn gebruiken. Alles voor 1 maart was het oude normaal. Het normaal van dakloosheid, het normaal van vluchtelingen, het normaal van president Trump met zijn fakenews en niet te vergeten het normaal van de schuldenindustrie in Nederland. Hoe normaal was het oude normaal vraag ik me dan wel eens af?

Hoe definiëren we dan het nieuwe normaal, waar moeten we naar toe en wat moeten we bereiken? Als dat het oude normaal is, zijn er genoeg argumenten te bedenken dat zoiets niet wenselijk is. Maar wie of wat bepaalt het nieuwe normaal? Is dat premier Rutte, zijn dat de wetenschappers van de RIVM of toch op de achtergrond de ongrijpbare multinationals die geen belasting betalen, om maar iets ouderwets normaals te noemen. Of zijn wij dat misschien allemaal bij elkaar in welke sociale setting dan ook? Samen polderen we naar het nieuwe normaal, iets van wat we nu nog niet weten wat dat is. Maar kunnen ze in Italië, China of Brazilië ook zo goed polderen? Ik vraag het me ten zeerste af. Zelfs in Nederland zal de normale nieuwe toekomst niet zonder slag of stoot tot stand komen. Economie en gezondheid wedijveren om het belangrijkste ingrediënt te worden en daar zijn de meningen nog niet over uit. Niet in Nederland, niet in Europa en zeker niet in de geglobaliseerde wereld als geheel. Wat is dus normaal en wat is er nieuw aan dat normaal?

Deze laatste vraag is dus de grote blackbox van de toekomst. Ik heb er geen antwoord op, niemand trouwens, maar we hebben het er allemaal over. Even koesterde ik nog de hoop dat de etymologie me verder zou helpen, maar nee. Bij het afbreken van het woord nor-maal dacht ik heel even dat het woord normaal helemaal niets te maken heeft met normering. Nor-maal is dus eigenlijk gevangeniseten. Maar helaas, etymologisch is het norm-aal, waarbij aal niet een vis is, maar komt van het Latijnse alis. Dit is niet letterlijk te vertalen, het wordt slechts gebruikt als achtervoegsel bij leenwoorden uit andere talen. Zo is puberaal geen jonge vis zoals u weet.

Tussen u en mij, bilater-aal dus, vind ik deze column al geslaagd omdat ik weer iets nieuws heb geleerd over de aal in de Nederlandse taal. Maar ik ben nog geen klap verder over wat dat nieuwe normaal is. Is dat een samenleving zonder dakloosheid, zonder ongelijkheid en zonder schulden? Een soort fili-aal van de hemel? U mag het zeggen, ik weet het niet.

Op een ouwe fiets moet je het leren

20170326_140229

Op een een ouwe fiets moet je het leren, dat was het eerste wat bij me opkwam. Op een uitgebreide zondagse wandeling met de hond kwam ik dit exemplaar tegen. ,,Eigenlijk best een raar spreekwoord.” Iedereen leert het bijna op een nieuwe fiets. Hoe oud is een kind als hij zijn eerste fietsje krijgt? 3 of 4 jaar? Iedereen kan het zich waarschijnlijk nog wel herinneren, een slapeloze nacht in volle verwachting. ’s Morgens veel te vroeg opstaan omdat de spanning onverdraaglijk werd. En dan uitpakken dat roze, rode of felgroene gevaarte, vaak nog met zijwieltjes. Helemaal blij was je, nog niet wetend hoeveel geschaafde knieën en ellebogen het nog gaat opleveren. We leren het dus op een nieuwe fiets. Alle insinuaties slaan dus nergens op. Ik wil het maar even gezegd hebben. Maar dit terzijde, ik moet vooral aan de geschiedenis van de fiets denken.

 

Waarom staat het barrel hier? Is het een gestolen exemplaar of is een dronken Groessense boerenzoon vanuit Arnhem komen fietsen en met zijn kracht het aan diggelen getrapt. Zou hij er alleen op hebben gezeten of was hij met een plaatselijke schone en hebben ze het laatste stuk gelopen naar een geschikte plek? Het is in ieder geval niet mijn eigen fiets die onlangs bij het station is gestolen. Die was nog zo goed als nieuw. Ik was van plan om meer te fietsen, dat is goed voor je gezondheid. Dat staat nu al weer een paar maanden stil. Ooit moet er iemand zijn geweest die deze fiets ook heeft gekocht. Sparend voor een mooi exemplaar om met moeder de vrouw op zomerse dagen door de omgeving te fietsen. Of misschien ook wel een te dikke man die dacht aan zijn gezondheid. Mogelijk een ferme jongen die klaar was met zijn kinderfietsen en de lengte heeft bereikt om een echte herenfiets te bestijgen? Wie zal het zeggen.

 

Ik word altijd een beetje melancholisch, ook als een eenzame fiets zomaar ergens afgedankt langs de weg staat. Er zit een hele geschiedenis achter dit stuk oud ijzer en die zou ik graag achterhalen. Zijn er mensen blij mee geweest, waren ze teleurgesteld toen het gestolen was of heeft de fiets nog een eerlijk tweede leven mogen hebben. Alle diepte- en hoogtepunten wil ik graag horen. Volgens mij zit er dan zomaar een hele mooie roman in. Dan moeten we dat spreekwoord wel schrappen, want anders zou het wel eens een hele platvloerse en schelmse roman kunnen worden. Dat zit niet in me.

 

 

Begrip, van de dag (105) Verblindt identiteit

20160128_151629

 

VERBLINDT IDENTITEIT

 

Een gezondheidswandelingetje om de rug te ontlasten na uren zitten achter de computer, bracht me op vijftig meter van het kantoor tot nieuwe inzichten. Na een klein rondje richting de Rijn liep ik terug weer naar boven, de stuwwal op, om mijn rug verder te belasten. Maar nu deed ook mijn hoofd mee, want op de trappen naar de Vijfzinnenstraat werd ik geconfronteerd met de volgende tekst: VERBLINDT IDENTITEIT. Er staat geen vraagteken achter en volgens mij is het ook niet de gebiedende wijs. Het zou wat zijn om identiteiten te verblinden, zoiets van ontregel je omgeving? Ik liep van beneden naar boven, maar als je andersom zou lopen krijg je IDENTITEIT VERBLINDT. Daar moest ik over nadenken en vergat mijn vermoeide rug. Een wandelingetje tussendoor is heel gezond blijkt maar weer.

Mijn eerste conclusie is dat, mocht ik ooit naar mijn identiteit op zoek zijn via moeilijke therapieën, kerkelijke instanties of in Oosterse sferen, moet ik me eerst afvragen of het zoeken wel zo slim is? Het hebben van een identiteit zou volgens deze woorden verblinden. In zekere zin is dat natuurlijk waar. Je eigen identiteit bepaalt je denken, doen en het waarderen van anderen. Dat kan heel negatief zijn, verblindend werken dus. Je hebt minder zicht op het palet aan andere mogelijkheden in jezelf en je omgeving. Maar zonder identiteit ben je slechts een amorfe poepfabriek, een mens met kraak noch smaak. Je moet je referentiekader toch ergens vandaan halen? Een identiteit wordt aan de andere kant gevaarlijk als je jouw identiteit als dwingende norm voor anderen gaat stellen. Dat zien we in het dagelijkse leven vaak dat identiteit verblindend kan zijn.

Ik verdenk de makers van de tekst student te zijn aan de kunstacademie in Arnhem (Artez) die op een steenworp afstand ligt. En voor kunstenaars in een dop is vrijelijk kunnen denken van groot belang, maar dat betekent natuurlijk niet dat je geen identiteit hoeft te hebben, want anders krijg je amorfe kunst. De makers hebben gelijk als je van boven naar beneden loopt, identiteit verblindt met andere woorden beperken je in je vrije expressie. Echter als je van beneden naar boven loopt slaat het nergens op, tenzij ze als luie studenten gewoon het vraagteken zijn vergeten.

 

PS. Na plaatsing kwam heel snel een nadere verklaring van de teksten en kunstzinnige opknapbeurt van de trap –>volg de link